Επανάσταση στην υγεία: Εμβόλιο για το έμφραγμα

Βλαστοκυτταρικό εμβόλιο εναντίον εμφραγμάτων θα προέρχεται από κύτταρα του ασθενούς και θα μπορεί να χορηγείται ακόμη και στο ασθενοφόρο.


Λονδίνο
Ένα θεραπευτικό εμβόλιο από βλαστικά κύτταρα το οποίο θα επιτρέπει σε κατεστραμμένες καρδιές να «αυτό-επιδιορθώνονται» και θα μπορεί να χορηγείται ακόμη και μέσα στο ασθενοφόρο κατά τη διακομιδή των εμφραγματιών στο νοσοκομείο, αναπτύσσεται από βρετανούς επιστήμονες.

Ταχύτερη ανάρρωση της καρδιάς

Ειδικοί του Imperial College στο Λονδίνο εκτιμούν ότι η έγκαιρη έγχυση βλαστοκυττάρων στο σημείο της βλάβης στην καρδιά θα βοηθά στην ταχύτερη ανάρρωση του οργάνου, σώζοντας ζωές και μειώνοντας τις πιθανότητες μακροπρόθεσμων προβλημάτων τα οποία προκαλεί η καρδιακή ανεπάρκεια .

Τα κύτταρα που σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν οι ερευνητές θα προέρχονται από την ίδια την καρδιά του κάθε ασθενούς, γεγονός, που, όπως υποστηρίζουν, θα αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας της θεραπείας.

Η έρευνα επάνω στο βλαστοκυτταρικό εμβόλιο είναι μια από τις θεραπευτικές προσεγγίσεις που διερευνώνται από το Βρετανικό Ιδρυμα Καρδιάς στο πλαίσιο ενός προγράμματος αξίας πολλών εκατομμυρίων λιρών με τίτλο «Mending Broken Hearts». Στόχος του προγράμματος είναι να μειωθούν οι πιθανότητες καρδιακής ανεπάρκειας κατά την οποία η καρδιά που έχει αποδυναμωθεί εξαιτίας ενός ή και περισσότερων καρδιακών επεισοδίων «παλεύει» να στείλει αίμα σε ολόκληρο το σώμα.

Σήμερα 40% πεθαίνουν μέσα στο έτος από τη διάγνωση

Σήμερα πολλά άτομα ταλαιπωρούνται από καρδιακή ανεπάρκεια με αποτέλεσμα να μην μπορούν να φέρουν εις πέρας απλά καθημερινά καθήκοντα, όπως το να φάνε, να ντυθούν, ακόμη και να σηκωθούν από το κρεβάτι. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης, υπάρχουν φαρμακευτικές θεραπείες ενώ κάποιοι ασθενείς υποβάλλονται σε μεταμόσχευση καρδιάς. Αν όμως κάποιος αναλογιστεί ότι το 40% των ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρδιακή ανεπάρκεια πεθαίνει μέσα σε ένα έτος από τη διάγνωση, καταλαβαίνει ότι τα ποσοστά επιβίωσης είναι χειρότερα από εκείνα πολλών καρκίνων.

Ετσι πολλοί ειδικοί έχουν στραφεί προς τα βλαστικά κύτταρα, τα πολυδύναμα κύτταρα του οργανισμού που μπορούν να μετατραπούν σε πλήθος διαφορετικών ιστών του. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι περισσότερες προσπάθειες είχαν επικεντρωθεί στα βλαστικά κύτταρα του μυελού των οστών με αποτέλεσμα τα ποσοστά επιτυχίας να μην είναι μεγάλα.

Το «κλειδί» στα σπάνια βλαστικά κύτταρα της καρδιάς

Η ομάδα από το Imperial πιστεύει ότι η χρήση βλαστικών κυττάρων της καρδιάς μπορεί να αποτελέσει μια πολύ πιο αποτελεσματική προοπτική. Τα βλαστικά κύτταρα της καρδιάς είναι βέβαια πολύ σπάνια – υπάρχουν περίπου 300 ανά εκατομμύριο καρδιακών κυττάρων – με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συλλεχθεί εύκολα ο μεγάλος αριθμός που απαιτείται για την «επιδιόρθωση» μιας καρδιακής βλάβης.

Οι βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν όμως έναν τρόπο ώστε να εξάγουν αυτά τα κύτταρα από την καρδιά ενός ασθενούς και να τα καλλιεργούν σε τεράστιους αριθμούς στο εργαστήριο προτού τα εγχύσουν και πάλι στην καρδιά του.

Μόλις τα κύτταρα εγχυθούν στην καρδιά σπεύδουν στο σημείο της βλάβης και επιδιορθώνουν το κατεστραμμένο τμήμα της. Είναι χαρακτηριστικό ότι πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι η έγχυση κυττάρων που προέρχονταν από την καρδιά των ζώων «πυροδότησε» την ανάπτυξη νέου ιστού και αιμοφόρων αγγείων.

Αίτηση για κλινικές δοκιμές σε δύο χρόνια το πολύ

Η ανθρώπινη «εκδοχή» του θεραπευτικού εμβολίου έχει ήδη δοκιμαστεί σε χοίρους και οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πολύ σε δύο χρόνια θα υποβάλουν αίτηση για έγκριση έναρξης δοκιμών του σε ανθρώπους. Εάν δοθεί το πράσινο φως, η δοκιμή αυτή θα είναι η πρώτη του είδους της στη Βρετανία.

Με δεδομένο ότι απαιτούνται τρεις με τέσσερις μήνες προκειμένου να προκύψει στο εργαστήριο ικανός αριθμός κυττάρων ώστε να γίνει η έγχυσή τους και να υπάρξει θεραπευτικό αποτέλεσμα, οι πρώτοι ασθενείς θα λάβουν το εμβόλιο αρκετούς μήνες μετά το καρδιακό επεισόδιο.

Προς ανάπτυξη «καθολικού» εμβολίου

Ωστόσο, μελλοντικά εκτιμάται ότι θα καταστεί δυνατή η δημιουργία ενός «καθολικού» εμβολίου το οποίο θα μπορεί να χορηγηθεί στον οποιονδήποτε ασθενή τη στιγμή που το χρειάζεται, ακόμη και μέσα σε λίγα λεπτά από το επεισόδιο, όπως εξήγησε ο καθηγητής Μάικλ Σνάιντερ που συμμετέχει στη σχετική μελέτη.

Ο καθηγητής Σνάιντερ αναζητά επίσης τρόπους ώστε να αποτρέπεται ο θάνατος των καρδιακών κυττάρων κατά τη διάρκεια εμφράγματος. Στο πλαίσιο μελέτης που χρηματοδοτείται και πάλι από το Βρετανικό Ιδρυμα Καρδιάς ο καθηγητής και η ομάδα του μελετούν την ανάπτυξη ενός χαπιού το οποίο θα μπορεί να χορηγείται στους ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρδιακό επεισόδιο καθώς και ενός κυτταρικού «επιθέματος» που θα τοποθετείται στο σημείο της βλάβης στην καρδιά.